انواع کارآفرینی
برای ورود به هر کاری ابتدا نیاز است درباره تمام جزئیات آن اطلاعات کامل داشته باشید. یکی از حوزه‌هایی که امروزه طرفداران زیادی پیدا کرده، کارآفرینی است. شاید برای شما سوال باشد که کارآفرینی چه انواعی دارد؟ پاسخ به این سوال بستگی به معیاری دارد که برای طبقه‌بندی در نظر گرفته‌اید. در این مطلب از سایت هکربیز ضمن تعریف مفهوم کارآفرین، درباره انواع آن با معیارهای مختلف صحبت خواهیم کرد.
به طور کلی کارآفرین شخصی است که به شکل مداوم در پی راه‌اندازی کسب و کارهای جدید مثل کارگاه، کارخانه، شرکت و… است تا علاوه بر ایجاد چندین موقعیت شغلی برای جامعه، منبع درآمدی برای خود داشته باشد. در واقع شخص کارآفرین، نوعی ارزش افزوده ایجاد می‌کند؛ زیرا با ایجاد هماهنگی میان منابع، نیروی کار، مواد اولیه و هزینه‌ها باعث افزایش قیمت محصولات نسبت به حالت اولیه می‌شود.
هک رشد واژه ای است که امروزه بین کارآفرینان زیاد شنیده می شود. در واقع کار آفرینان برای اینکه بتوانند کسب و کار جدید خود را سر پا نگه دارند نیاز به آموزش هک رشد دارند. این استراتژی باعث رشد هر چه سریع تر کسب و کار آن ها می شود.
کارآفرینی چیست؟
کارآفرینی همان شروع یک کسب و کار برای سودآوری و پاسخ به نیازهای جامعه است. انواع کارآفرینی با توجه به زمینه مورد نظر، به اشکال گوناگونی طبقه‌بندی می‌شوند که در ادامه مطلب با تعدادی از آنها آشنا خواهیم شد.
طبقه‌بندی کلی کارآفرینی
در طبقه‌بندی کلی، کارآفرینی به ۲ نوع کسب و کارهای کوچک و متوسط (SME) و کسب و کارهای اقتصادی نوآوری محور (IDE) تقسیم می‌شود که در ادامه مطلب با هر یک بیشتر آشنا خواهیم شد.
۱-کسب و کارهای کوچک و متوسط
معمولا کسب و کارهای کوچک و متوسط یا SME، توسط یک شخص راه‌اندازی می‌شوند و در طول زمان ممکن است به کسب و کار متوسطی تبدیل شود. تعداد موقعیت‌های شغلی و مقدار فروش این کسب و کارها با منبع مالی آنها رابطه مستقیم دارد. کسب و کارهای SME معمولا در یک منطقه ثابت هستند و به مناطق دیگر نمی‌توانند منتقل شوند. برای تاسیس کسب و کارهای کوچک و متوسط نیازی به سرمایه زیاد نیست و در زمان کوتاهی بازدهی مالی خواهند داشت.
۲-کسب و کارهای اقتصادی نوآوری محور
همانطور که از نام آن پیدا است، این کسب و کارها بر نوآوری مبتنی هستند. در کسب و کارهای IDE ریسک بیشتری وجود دارد و به بازارهای محلی محدود نمی‌شوند؛ زیرا به دنبال کسب جایگاه در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی هستند. این کسب و کارها معمولا توسط گروهی از بنیان‌گذاران ایجاد می‌شوند و در زمینه‌های تکنولوژی و ایده‌های نو به شکلی رقابتی فعالیت می‌کنند. روند کار این کسب و کارها در ابتدا به کندی جریان دارد و ممکن است در مدت کوتاهی پس از تاسیس، ضررهای مالی به دنبال داشته باشد؛ اما بعد از مدتی شروع به رشد خواهند کرد.
انواع کارآفرینی
کارآفرینی انواع مختلفی دارد که در ادامه مطلب قصد داریم به آن اشاره کنیم.
- کارآفرینی مستقل
- کارآفرینی سازمانی
- کارآفرینی اجتماعی
- کارآفرینی فرهنگی
کارآفرینی مستقل
یکی از انواع کارآفرینی، کارآفرینی مستقل است که می‌تواند به صورت فردی یا گروهی انجام شود. هدف این کارآفرینی تشخیص و بررسی نیازهای جامعه و به دنبال آن ایجاد کسب و کارهای نوین برای پاسخگویی به این نیازها است. معمولا این نوع از کسب و کارها ریسک بالایی را متحمل می‌شوند. در این نوع، کارآفرینان از حمایت شخص یا ارگانی برخوردار نیستند و به شکلی مستقل در جهت منافع شخصی تلاش می‌کنند.
کارآفرینی سازمانی
یکی دیگر از انواع کارآفرینی، کارآفرینی سازمانی است که در شرکت‌ها و سازمان‌ها با تغییر نیاز بازار و جامعه با هدف رشد سازمان و افزایش سهم بازار انجام می‌شود. بنابراین مدیران، برای ارائه محصولات و خدمات جدید از افراد داخل سازمان استفاده می‌کنند. در واقع می‌توان گفت که روحیه کارآفرینی در تمام اعضای سازمان وجود دارد. در این نوع کارآفرینی، بازاریابی اهمیت بسیار ویژه‌ای دارد اما در کارآفرینی مستقل این اهمیت بسیار کم‌رنگ‌تر است.
کارآفرینی اجتماعی
در کارآفرینی اجتماعی، کارآفرینان از طریق ایجاد استارتاپ و یا کمک گرفتن از سایر کارآفرینی‌ها در زمینه حل مشکلات اجتماعی، فرهنگی و محیطی به دنبال ایجاد راهکارها و اجرای آن هستند. هدف این نوع کارآفرینی معمولا کسب درآمد نیست و حتی اگر درآمدی هم وجود داشته باشد، در جهت اهداف آن هزینه خواهد شد. این نوع کارآفرینی معمولا توسط افراد خیّر و نیکوکار برای کاهش آسیب‌ها و معضلات اجتماعی انجام می‌شود.
کارآفرینی فرهنگی
کارآفرینی فرهنگی یکی دیگر از انواع کارآفرینی است که معمولا توسط افراد هنری شکل گرفته و هدف آن رشد و توسعه فرهنگ و هنر و آفرینش ارزش‌های فرهنگی است. حال ممکن است این ارزش‌ها جنبه مادی یا جنبه معنوی داشته باشند. این نوع کارآفرینی نیاز به شناخت محیط و آگاهی از شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور دارد.
انواع کارآفرینی بر اساس کسب و کار
کارآفرینی بر اساس کسب و کار به ۲ نوع تولیدی و تجاری تقسیم می‌شود که در ادامه مطلب هرکدام را توضیح خواهیم داد.
۱-کارآفرینی تولیدی
همانطور که از نام آن پیداست، کارآفرینی تولیدی بر تولید محصول تمرکز دارد. این کارآفرینان پس از شناخت بازار و نیازهای جامعه، منابع و تکنولوژی لازم را برای رفع این نیازها فراهم کرده و کسب و کاری ایجاد می‌کنند. در واقع می‌توان گفت کارآفرینی تولیدی، مواد خام و اولیه را به محصولات مورد نیاز جامعه تبدیل کرده و سپس به فروش می‌رساند.
۲-کارآفرینی تجاری
همانطور که مشخص است کارآفرینی تجاری در زمینه‌های تجاری فعالیت می‌کند. این نوع از کسب و کارها معمولا محصولی از تولیدکننده دریافت کرده و سپس به شکل مستقیم یا از طریق نمایندگی به مشتریان عرضه می‌کنند. در واقع می‌توان گفت کارآفرینان تجاری به عنوان یک واسطه میان تولیدکننده و جامعه عمل می‌کنند.
کارآفرینی بر اساس نوع مالکیت
کارآفرینی ممکن است از طرف اشخاص خصوصی، دولت، همکاری دولت و بخش خصوصی و مشارکتی انجام شود. در ادامه مطلب با انواع کارآفرینی از نظر مالکیت آشنا خواهیم شد.
- کارآفرینی خصوصی: زمانی که یک نفر یا گروهی از افراد با هدف کسب سود بیشتر، کسب و کاری در بخش خصوصی راه‌اندازی می‌کنند، به آن کارآفرینی خصوصی گفته می‌شود. این شیوه در کشورهایی مانند انگلیس، آلمان، ژاپن، فرانسه و آمریکا بسیار مرسوم است.
- کارآفرینی دولتی: زمانی که دولت با هدف افزایش رفاه عمومی اقدام به سرمایه‌گذاری در کسب و کارهای دولتی می‌کند، کارآفرینی دولتی انجام داده است. این شیوه از کارآفرینی در کشورهای کمونیستی و سوسیالیستی مثل چین و روسیه بسیار رواج داشته است.
- کارآفرینی مشترک: این نوع کارآفرینی، با همکاری مشترک بخش خصوصی و دولت انجام می‌شود. در واقع دولت در تشکیلات اقتصادی بخش خصوصی سرمایه‌گذاری می‌کند که نتیجه می‌گیریم هرکدام نقش خود را در این زمینه ایفا می‌کنند.
- کارآفرینی مشارکتی: در کارآفرینی مشارکتی، افراد مختلف با انجام همکاری و شراکت، در یک کسب و کار سرمایه‌گذاری می‌کنند. این کارآفرینی با هدف ترویج استقلال شخصی و رفاه اجتماعی جامعه انجام می‌شود.
کارآفرینی بر اساس محل شکل‌گیری
کارآفرینی ممکن است در یک بخش متمرکز یا در نواحی مختلف انجام شود که اثرات مختلفی بر جای می‌گذارند. در ادامه مطلب به انواع کارآفرینی از لحاظ محل شکل‌گیری اشاره خواهیم کرد.
- کارآفرینی متمرکز: در شیوه کارآفرینی متمرکز، کسب و کارها به علت در دسترس بودن مواردی مثل آب، برق، وسایل حمل و نقل، ارتباطات و … در یک ناحیه مشخص تشکیل می‌شوند. معمولا سود این نوع کارآفرینی محدود بوده و با مشکلات زیادی مواجه است.
- کارآفرینی غیر متمرکز: در شیوه کارآفرینی غیرمتمرکز، کارآفرینان کسب و کار خود را در نواحی مختلفی تشکیل می‌دهند که هدف آنها افزایش شغل، توسعه، پیشرفت صنایع عقب‌افتاده و توزیع رفاه اجتماعی است. همچنین دولت با ارائه تسهیلات و امکانات مختلف از این شیوه کارآفرینی حمایت ویژه‌ای می‌کند.
انواع کارآفرینی
۱-کارآفرینی خصوصی
روش های کارآفرینی بسیار متفاوت می باشند. به طور کلی می توان گفت که بیشر از ۴۰ مورد کارآفرینی در دنیای امروز وجود دارد و شما می توانید از این روش ها استفاده کنید. کارآفرینی خصوصی اما بیشتر از هر روش های دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
در این روش، شخص یا اشخاصی نسبت به راه اندازی یک کسب و کار اقدام می کنند. آن ها باید از ریسک هایی که در این راه وجود دارد آگاه باشند و در همین راستا گام بردارند. در واقع می توان گفت که بیشترین دلیلی که بسیاری به این روش از کارآفرینی تمایل نشان می دهند را می توان کسب سود بیشتر دانست.
استفاده از این شیوه برای کارآفرینی به خصوص در کشورهایی مانند ژاپن، انگلستان، ایالات متحده آمریکا و فرانسه بسیار محبوب بوده و بسیاری از سرمایه گذاران را به خود جذب می کند. نباید از یاد برد که این شیوه در ایران نیز روز به روز در حال محبوبیت بیشتر می باشد. در واقع سرمایه گذاران ایرانی هم به تازگی برای کسب سود بیشتر، روی به کارآفرینی خصوصی آورده اند.
۲- کارآفرینی مشترک
یکی از روش های کارآفرینی که در راستای کاهش جمعیت بیکار کشور مورد استفاده قرار می گیرد را می توان کارآفرینی مشترک دانست. در این روش، دولت و بخش خصوصی نسبت به سرمایه گذاری در یک کسب و کار اقدام می کنند و یک تشکیلات کسب و کار را ایجاد می کنند. در واقع می توان گفت که کارآفرینی مشترک بیشتر بسته به نوآوری شرکت های خصوصی و با پشتیبانی های دولتی انجام می شود.
فرصت های سرمایه گذاری در این روش به بخش خصوصی نیز داده می شود. البته نباید از یاد برد که دولت بیشترین نقش را در آن ایفا می کند. نباید از یاد برد که سهم برای هر یک از سرمایه گذاران مشترک است و این سیستم ترکیبی برای کسب و کارهای متوسط تا بزرگ بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
۳- کارآفرینی سنتی
از دیگر روش های کارآفرینی که از دیرباز وجود داشته است را می توان شیوه سنتی در کارآفرینی دانست. در واقع مبنای راه اندازی کسب و کار، مبنای سنتی بوده و فعالیت های انجام شده بر پایه تحقیق و توسعه روز افزون انجام نمی شود. در این روش اعتقاد بر آن است که روند طبیعی توسعه انجام شود و افراد در این شیوه علاقمند به ریسک های بزرگ نخواهند بود.
عدم استفاده از تکنولوژی ها، ابزار و ماشین های جدید در کنار فعالیت تنها در یک حوزه را می توان از دیگر نیازهایی دانست که برای کارآفرینی سنتی امروزه بسیار مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند در راستای توسعه یک کسب و کار جوابگو باشد. نباید از یاد برد که بیشتر حوزه های صنعتی قدیمی از روش کارآفرینی سنتی استفاده می کنند.
۴- کارآفرینی متمرکز
در صورتی که به دلیل هزینه های بالا برای دسترسی به تسهیلات و دسترسی، یک تیم کسب و کار نتواند نسبت به تامین آن ها اقدام کند و محلی به صورت مشترک برای کسب و کار توسط چند تیم انتخاب شود، کارآفرینی متمرکز صورت پرفته است.
در واقع کارآفرینان در این روش می توانند تسهیلات را با هزینه ای بسیار کمتر در دسترس داشته باشند و در عین حال در زمینه های مختلف کار کنند می توانند از روش کارآفرینی متمرکز استفاده داشته باشند. استفاده از این روش به خصوص در ایران روز به روز در حال افزایش است.
می توان گفت که از دیدگاه اقتصادی، این روش از کارآفرینی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. از سوی دیگر اما می توان گفت که کارآفرینی متمرکز به عنوان یکی از دلایلی است که باعث می شود موانع و مشکلات زیادی بر سر راه کسب و کارها ایجاد شود و از این روی تنها در صورتی توجیه پذیر است که کارآفرین بودجه اولیه لازم برای استقلال را نداشته باشد.
۵- کارآفرینی روتین
یک شیوه دیگر از کارآفرینی را می توان کارآفرینی روتین دانست که در این روش عملکرد های مدیریتی، سازماندهی، انگیزه بخشی، کنترل، برنامه ریزی، جهت دهی و غیره به عنوان بخشی بسیار مهم از فعالیت روزمره به شمار می رود.
اگر بخواهیم دقیق تر در مورد این روش از کارآفرینی صحبت کنیم باید در نظر داشته باشیم که در این روش ما می توانیم برنامه ریزی و تصمیم گیری را برای داشتن سازمانی موفق داشته باشیم. همچنین باید در نظر داشته باشیم که سازمان ما از لحاظ اقتصادی کمترین ریسک را داشته و از این روی بسیار مناسب به شمار می رود.
کارآفرینی روتین یکی از نمونه های جدید کارآفرینی به شمار می رود که امروزه با گسترش بسیار زیادی همراه بوده است و شما می توانید با استفاده از این روش نسبت به راه اندازی یک کسب و کار موفق اقدام کنید.
سخن پایانی
در این مطلب از وب‌سایت هکر بیز با انواع کارآفرینی و تقسیم‌بندی آن در زمینه‌های مختلفی مثل کسب و کار، نوع مالکیت، محل شکل‌گیری و … آشنا شدیم. راه‌انداری هر نوع کسب و کاری نیاز به تلاش، انگیزه و برنامه دارد. اگر قصد دارید به عنوان یک کارآفرین شروع به کار کنید، به دنبال کسب اطلاعات در زمینه کاری مورد علاقه باشید و با تعیین اهداف خود در این مسیر قدم بردارید. آموزش هک رشد نیز به شما کمک می کند تا در کسب و کار خود هر چه سریع تر پیشرفت کنید و از رقبا جا نمانید. هکر رشد می تواند در این امر به شما کمک فراوانی بکند. پس بهتر است سعی کنید کنار کسب و کار خود از وجود چنین اشخاصی بهره مند شوید.
